پیشگویی‌کننده‌های مصرف میوه و سبزی در دانش‌آموزان: کاربرد نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده

نویسندگان

1 آموزش بهداشت، مرکز پژوهشهای سلامت مبتنی بر مشارکت جامعه، پژوهشکده کاهش رفتارهای پرخطر، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

2 دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

3 دانشکده پیرا پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

4 مدیریت شهری و کارشناس مسئول اداره کل سلامت شهرداری تهران ، تهران، ایران

5 آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه و هدف: مصرف ناکافی میوه و سبزی در دانش‌آموزان، نوعی عامل خطر برای [ابتلا به] برخی از بیماری‌های مزمن، مانند سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی- عروقی در بزرگسالی محسوب‌می‌شود. این مطالعه با هدف تعیین میزان مصرف روزانه میوه و سبزی در دانش‌آموزان شهرستان چالدران انجام‌شده‌است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، 184 دانش‌آموز ابتدایی به‌‌صورت تصادفی خوشه‌ای از مدارس پسرانه انتخاب‌شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه محقق‌ساخته و یادآمد 24 ساعته میوه و سبزی بود. پایایی سازه‌های پرسش‌نامه محقق‌ساخته با 82/0=α تأییدشد. پس از تأیید پایایی و روایی پرسش‌نامه، اطلاعات جمع‌آوری‌شدند و سپس، با نرم‌افزار 20SPSS و آنالیزهای آماری تحلیل رگرسیون خطی، همبستگی پیرسون و آزمون‌های توصیفی، مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفتند.

نتایج: نتایج نشان‌دادند که میانگین (انحراف معیار) مصرف میوه و سبزی، 47/1 (32/0) واحد در روز است. براساس آنالیز رگرسیونی، «هنجارهای انتزاعی، میزان پول توجیبی و قصد رفتاری»، 39% تغییرهای مصرف میوه و سبزی را پیش‌بینی‌می‌کنند ( =0.39, F=10.72, p < 0.001)؛ هچنین براساس این مدل، نگرش، 20% تغییرهای قصد مصرف میوه و سبزی را پیش‌بینی‌می‌کند( =0.20, F=6.68, p=0.01).

نتیجه‌گیری: مصرف میوه در دانش‌آموزان، از مقدار توصیه‌شده سازمان بهداشت جهانی، کمتر است؛ همچنین براساس یافته‌های این مطالعه، بایستی در طراحی مداخلات آموزشی برای دانش‌آموزان ابتدایی، به متغیرهای» قصد رفتاری و هنجارهای انتزاعی» توجه‌کرد؛ علاوه‌برآن، وضعیت اقتصادی هم می‌تواند عاملی مؤثر در مصرف میوه و سبزی به‌شمارآید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Predictors of fruit and vegetable consumption in students: Using the theory of planned behavior

چکیده [English]

Background and Objective: Inadequate consumption of fruits in students is a risk factor for some diseases such as cancers and cardiovascular disorders in adulthood. The purpose of this study was to predict the fruit consumption in elementary student based on the theory of planned behavior (TPB) in Chalderan.

Materials and Methods: In this study, 184 students were selected through clustered randomization from male elementary schools. The data collection instruments included a researcher-made questionnaire and a 24-hour F&V recall. The reliability of the questionnaire with α=0.82 was confirmed. Data were collected after verification of the reliability and validity of the questionnaire. The data gathered were analyzed using SPSS version 20 and statistical analysis of correlation, regression and descriptive data.

Results: The results showed that mean (SD) of fruit and vegetable consumption is 1.47 unit in day. According to regression analysis, subjective norms, amount of pocket money, and behavioral intention, 39% of the predicted changes of fruit and vegetable consumption ( =0/39, F=10/72, p < 0.001). As well as based on this model, attitude predicts 20% changes of intention the consumption of fruit and vegetables ( =0/20, F=6/68, p=0.01).

Conclusion: Fruit consumption in students is less than the amount recommended by the World Health Organization. According to the findings of this study, there should be attention in design of educational interventions for elementary student on subjective norms and behavioral intention variables. Also, economic status can be an effective factor in the consumption of fruit and vegetables.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fruit and vegetables
  • the Theory of planned behavior
  • Elementary students