راهنمای جامع مراقبت و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی

نویسندگان

1 جراحی دامپزشکی، واحد تحقیقات پیش بالینی مراقبتهای ویژه (PICRU)؛ دانشکده آناتومی، فیزیولوژی و بیولوژی پزشکی؛ دانشگاه استرالیای غربی؛ استرالیای غربی؛ استرالیا

2 هیئت علمی بخش پزشکی مولکولی، مرکزتحقیقات بیوتکنولوژی، انستیتو پاستور ایران، تهران، ایران

3 گروه داخلی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 گروه اخلاق، تاریخ و متون طب، دانشکده طب سنتی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران

5 دانشگاه علوم پزشکی تهران، مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی، فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، تهران، ایران

6 باکتری شناس پزشکی و فلوشیپ، آزمایشگاه مرکزی دکتر رستگار، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه و هدف: استفاده از حیوانات در علم، نقش عظیمی در پیشرفت دانش بشری داشته است. با این حال، این موجودات هرچند کاملاً قادر به احساس بسیاری حالات ناخوشایند در حین انجام اقدامات علمی می‏باشند، لیکن قادر به تصمیم‏گیری آگاهانه برای شرکت یا عدم شرکت در این امور نبوده و در مقابل اقدامات پژوهشگر قادر به دفاع از حقوق خود نیستند. یکی از راه‏های حمایت از حقوق حیوانات آزمایشگاهی، آموزش پژوهشگران در مورد نحوه صحیح کار با حیوانات آزمایشگاهی است که برای این منظور نیاز به تدوین راهنمای جامعی می‏باشد. با عنایت به خلاء موجود در این زمینه، پژوهش حاضر به قصد تدوین راهنمای مذکور شکل گرفت.

مواد و روش‌ها: ساختار پژوهش حاضر مبتنی بر ساختار پژوهش کیفی در سیستم‌های بهداشتی بوده و اساساً بر پایه تکنیک تشکیل گروههای نظام‌مند متخصصان و ایجاد ارتباط ساختاریافته به روش دلفی صورت گرفت. برای این منظور کلیه اصول و قواعد مستند موجود در کار با حیوانات آزمایشگاهی در کشور جمع‏بندی شده و سپس با مقایسه و تلفیق آنها با کدهای اخلاقی کار با حیوانات آزمایشگاهی در سایر کشورها، پیش‏نویس اولیه‏ای تهیه گردید. پیش‏نویس مذکور تا زمان رسیدن به حداکثر همگرایی در بین صاحبنظران، مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج: نتایج این پژوهش بر پایه ساختار تحقیق روایی ارائه شده و نهایتاً نسخه نهایی «راهنمای جامع مراقبت و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی» حسب نتایج مطالعه، تهیه و به پیوست نوشتار حاضر ارائه گردید.

نتیجه‏گیری: با عنایت به خلاء موجود در زمینه اصول اخلاقی صحیح کار با حیوانات آزمایشگاهی در کشور، مجموعه مذکور می‏تواند به عنوان مرجعی برای آموزش کار با حیوانات آزمایشگاهی در کشور مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comprehensive guide for the care and use of laboratory animals

چکیده [English]

Background and Objective: Using animals in science have had major contributions in progression of human knowledge. However, this contribution has been always accompanied with varying degrees of pain and suffering for these sentient creatures, whom they are completely unable to defend their rights. In a humane and ethical point of view, we humans are responsible for protecting them. One of the most important means for protecting laboratory animals (LA) is to educate researchers according to the highest available ethical and scientific standards, thus developing the concept of “responsible researching” among the scientific community. The aim of the current study was to develop a comprehensive guide for the care and use of LA in the country. This guide is also aimed to provide a basis for the activity of the animals’ ethics committees in the country.

Materials and Methods: The current qualitative study was based on a Health System Research platform and is formed according to the structured communication technique of experts’ panels based on the Delphi method. Primarily any available ethical codes of LA research in the country were collected and integrated. Then, they were compared with the ethical codes of the selected countries and any necessary modification or update of the primary codes were performed to prepare a draft of the comprehensive guide.

Results: The draft was evaluated by a selected panel of experts in several rounds to achieve the maximum convergence between the experts. Results are presented narratively.

Conclusion: The final version of the guide is presented along with this paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Animal ethics committee
  • Ethical codes
  • Ethical principles
  • Animal welfare
  • Laboratory animal science education