سنجش سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی-شده درخصوص ماموگرافی غربالگری در زنان خانه‌دار بالای 40 سال

نویسندگان

1 آموزش بهداشت، گروه آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران

2 آموزش بهداشت، استادیار، گروه آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران

3 دکترای آموزش بهداشت، دانشیار، گروه آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران

چکیده

مقدمه و هدف: با توجه به شیوع بالای سرطان پستان در زنان ایرانی و عدم استقبال آنان از ماموگرافی غربالگری، تعیین مهم‌ترین سازه‌های پیش‌بینی‌کننده رفتار ماموگرافی، امکان طراحی مداخلات ارتقادهنده این رفتار را مهیامی‌سازد. هدف این مطالعه، تعیین سازه‌های متأثر از نظریه (تئوری) رفتار برنامه‌ریزی‌شده درخصوص ماموگرافی غربالگری در زنان خانه‌دار بالای 40 سال بود.

مواد و روش‌ها: شرکت‌کنندگان در این مطالعه مقطعی تحلیلی، 294 زن بالای 40 سال شهر اراک بودند که پرسش‌نامه نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده درخصوص رفتار ماموگرافی را تکمیل‌کردند؛ سپس با استفاده از رگرسیون خطی و لوجستیک، متغیرهای پیشگویی‌کننده قصد و رفتار ماموگرافی مشخص شدند.

نتایج: میانگین سن شرکت‌کنندگان، 33/47 سال ( با میانگین 95/4 و محدوده 40تا58 سال) بود. در مدل ارائه‌شده برای پیش‌بینی رفتار ماموگرافی، سازه قصد رفتار (001/0>P، 17/5 OR =) مهم‌ترین سازه پیشگویی‌کننده بود. درخصوص پیش‌بینی‌کنندگی قصد انجام ماموگرافی، سه سازه «هنجارهای ذهنی (001/0>P ، 21/0=R2)، کنترل رفتاری درک‌شده (001/0>P ، 16/0=R2)، و آگاهی(001/0>P ، 13/0=R2)»، پیش‌بینی‌کننده قصد بودند.

نتیجه‌گیری: براساس نتایج مطالعه حاضر، سازه‌های قصد، کنترل رفتاری درک‌شده و هنجارهای ذهنی از نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده، پیشگویی‌کننده‌های رفتار ماموگرافی هستند؛ بنابراین، مداخلات نظریه-محور و ارتقادهنده رفتار ماموگرافی در زنان خانه‌دار را می‌توان برحسب این مدل طراحی‌کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of theory of planned behavior in predicting screening mammography in housewives over 40 years

چکیده [English]

Background and Objective: Given the high incidence of breast cancer in Iranian women and their lack of interest in performing screening mammography, determining the most important predicting structures of mammography behavior can provide the possibility of promoting interventions for this behavior. The purpose of this study was to determine the effective structures of the theory of planned behavior on screening mammography in housewives over 40 years.

Materials and Methods: The participants in this cross-sectional study included 294 women over 40 years in the city of Arak. They completed the theory of planned behavior questionnaire in relation to screening mammography. Then, using linear and logistic regression, the predictor variables of behavior and intention of the mammography were identified.

Results: The mean age of participants was 47.33 years (with a mean of 4.95 and range of 40-58 years). In the provided model to predict performing of screening mammography, the behavior intention structure (OR = 5.17, p < 0.001) was the most important predictor. Regarding the productivity of mammography intention, the three structures of subjective norms (R2 = 0.21, p < 0.001), perceived behavioral control (R2 = 0.16, p < 0.001) and knowledge (R2 = 0.13, p < 0.001) was the predictors of this intention.

Conclusion: Based on our results, the structures of intention, perceived behavioral control and subjective norms of the theory of planned behavior are the predictors of mammography behavior. Thus, the theory-based and promoting mammography behavior interventions in the housewives can be designed based on this model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theory of planned behavior
  • Breast cancer
  • Mammography
  • Housewives