ارزیابی وضعیت منابع انسانی پزشک در ایران بر اساس هدف‌های برنامه‌های اول تا چهارم توسعه

نویسندگان

1 دانشگاه شاهد

2 ، مرکز تحقیقات مدیریت سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌ا... (عج)

چکیده

مقدمه و هدف: هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی و تحلیل وضعیت مجموع نیروی انسانی پزشک و دندان‌پزشک در ایران براساس هدف‌های برنامه‌های پنج‌ساله توسعه بود.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از تحلیل آماری و مستندهای برنامه‌های اول تا چهارم پنج‌ساله توسعه کشورانجام‌شد. جامعه آماری، شامل کل نیروی انسانی پزشک و دندان‌پزشک در سطح کشور بود. به‌منظور تحلیل داده از نرم‌افزارهای آماری Eviews7 و Excel 2010 استفاده‌شد.

نتایج: متوسط نرخ رشد سالانه مجموع پزشک و دندان‌پزشک در چهار برنامه توسعه به‌ترتیب 2/14، 4/9، 2/6 و 7/4 درصد بوده‌است. متوسط کل نرخ رشد سالانه در دوره 1360 تا 1388 معادل 4/6 درصد بوده‌است؛ این نرخ‌های رشد همراه با نرخ‌های رشد سالانه بالا در دوره یادشده نشان‌داد که در تصمیم‌گیری برای افزایش تعداد پزشکان در کشور، ازاساس، تمرکز روی رشد خدمات پزشکان و کاهش کمبود خدمات بهداشتی و درمانی در بخش دولتی بوده؛ سه هدف مهم برای چنین نرخ‌های بالای رشد در برنامه‌های توسعه عبارت‌بودند از: الف) افزایش دسترسی و عدالت در توزیع تسهیلات و نیروی انسانی پزشکی؛ ب) افزایش نسبت نیروی انسانی پزشک به 1000 نفر جمعیت و ج) افزایش سهم بخش خصوصی در فراهم‌آوردن خدمات بهداشتی و درمانی.

نتیجه‌گیری: فقدان برنامه‌ای برای نرخ رشد متوازن برای نیروی انسانی پزشکی و تسهیلات بهداشتی و درمانی براساس سطحی مشخص از خدمات بهداشتی و درمانی در برنامه پنج‌ساله گذشته، پس از رسیدن به تعداد مورد نیاز پزشکان در کشور، می‌تواند مشکلی مهم در برنامه‌های آینده محسوب‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of physician human resources in Iran based on the goals of 1st-4th development plans

چکیده [English]

Background and Objective: The aim of this study was assessment and analysis of the status of the sum of physicians and dentists manpower in Iran on the basis of the five-year development plans goals.

Materials and Methods: This study has a descriptive–analytic method, using statistical analysis and documents from the first to the fourth five-year National Development Plan. The population in the study was the total number of physicians and dentists human resources in the country. The analysis was done by the statistical softwares Eviews7 and Excel 2010.

Results: The average annual growth rates of the sum of physicians and dentists in the four development plans were 14.2, 9.4, 6.2 and 4.7%, respectively. The total average annual growth rate in 1360-1388 was 6.4%. These growth rates along with high annual growth rates in that period showed that in the decision for increasing the number of physicians, the attention should be mainly focused on growth of physician services in the country and reducing shortages of health services in the public sector. There have been three goals for such high growth rates in the development plans, a) increasing accessibility and equity in the distribution of facilities and physician manpower, b) increasing the proportion of physician number per 1000 population, and c) increasing the share of private sector in health service provision.

Conclusion: Lack of a plan for balanced growth rates of physician manpower and health facilities for a given level of health services in the last five-year plan could be considered the main problem in future, after reaching the required number of physicians in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Physician human resources
  • Health sector
  • Development plans