تأثیر برنامه آموزش مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای تغذیه‌ای مرتبط با سرطان معده در زنان خانه‌دار شهر اصفهان

نویسندگان

1 دانشکده پرستاری- مامایی، دانشکاه علوم پزشکی و خدمان بهداشتی درمانی شهرکرد

2 گروه خدمات بهداشتی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان

3 دانشکده پرستاری- مامایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهرکرد

4 گروه مامایی، دانشکده پرستاری- مامایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهرکرد

5 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان

6 آموزش بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

چکیده

مقدمه و هدف: تدوین برنامه­های آموزشی دربارۀ پیشگیری از بیماری­هایی مانند سرطان از ضرورت­های بهداشتی است. با توجه به میزان بروز بالا و مرگ­زایی سرطان معده در ایران و اینکه در حال حاضر، غربالگری این بیماری، مشکل و پرهزینه است، مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر برنامه آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای تغذیه­ای مرتبط با سرطان معده در زنان خانه­دار شهر اصفهان انجام­شده­است.مواد و روش­ها: در این مطالعه نیمه­تجربی، 84 زن خانه­دار از شهر اصفهان به­صورت تصادفی به دو گروه آزمون و شاهد تقسیم­بندی شدند. قبل از اجرای برنامه آموزشی، هر دو گروه بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی، پرسش­نامه محقق­ساخته پایا و روا را تکمیل­کردند؛ سپس افراد گروه آزمون، آموزش­هایی درباره رفتارهای تغذیه­ای مرتبط با سرطان معده را به­صورت سخنرانی، بحث گروهی و پرسش و پاسخ در چهار جلسه دریافت­کردند و هر دو گروه، دو ماه بعد از آموزش به­طور مجدد، پرسش­نامه را تکمیل­کردند. داده­های به­دست­آمده با نرم­افزار SPSS18 و آزمون­های آماری  Mann-Withney، Paired T-test و  tمستقل تجزیه­و­تحلیل شدند.یافته­ها: میانگین سنی افراد مورد بررسی در گروه آزمون 23/6±11/34 و در گروه شاهد 5/6±21/34 بود و دو گروه از نظر مشخصات دموگرافیک تفاوتی معنی­دار با یکدیگر نداشتند. بین میانگین نمرات آگاهی، حساسیت درک­شده، شدت درک­شده، منافع درک­شده، موانع درک­شده و خودکارآمدی درک­شده و عملکرد در گروه آزمون و شاهد قبل از مداخله اختلاف معناداری وجود­نداشت (p < /span>>0/05)؛ اما بعد از مداخله، این اختلاف معنی­دار بود (P < 0.001). نتیجه­گیری: آموزش بهداشت بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی، سبب افزایش آگاهی، بهبود نگرش و عملکرد زنان خانه­دار در زمینه رعایت نکات تغذیه­ای پیشگیری­کننده از سرطان معده شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of education based on health belief model of nutritional behaviors associated with gastric cancer in housewives of Isfahan city

نویسندگان [English]

  • Masoome Alidosti 1
  • GholamReza Sharifirad 2
  • Zeynab Hemate 3
  • Masoumeh Delaram 4
  • Arash Najimi 5
  • Elahe Tavassoli 6
چکیده [English]

Background and Objective: The planning of educational programs to inform the people about the prevention of diseases such as cancers is necessary. With considering the high incidence and mortality rate and costly and difficulty screening of gastric cancer in Iran, this study was conducted to determine the effect of educational interference based on HBM on knowledge, attitudes and practices of housewives about nutritional factors associated with gastric cancer. Materials and Methods: In this quasi experimental study, 84 of housewives from Isfahan participated and were randomly categorized into two groups (experimental and control groups). Before the performing of educational program based on HBM, the self-structured, valid and reliable questionnaires were completed by the groups. Then, the experimental group received the educational program about the correct nutritional behaviors in the form of lecture, group discussion and questioning and answering in 4 sessions and the non-intervention group did not receive the education. Both groups completed the questionnaires 2 months after the intervention. Data were analyzed using SPSS18 by Mann-U- Whitney, t student and paired t test and p < 0/05 considered significant. Results: The mean age was 34.11 ± 6.23 in intervention group and 34.21± 6.5 years in non-intervention group and the difference was not significant. There was not also a significant difference in knowledge, perceived susceptibility, perceived severity, perceived benefits, perceived barriers, perceived self- efficacy and practices of women before the intervention (p < /span>>0.05), but difference was significant after the intervention (p < 0.001). Conclusion: Health education based on HBM increases the knowledge and improves the attitudes and practices of housewives women with regard to nutritional factors for prevention of the gastric cancer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Nutrition
  • Housewives
  • Gastric cancer
  • Health Belief Model