بررسی فاکتورهای خطر زایمان زودرس و تأثیر آموزش بر پیشگیری از آن

نویسندگان

چکیده

  مقدمه و هدف: زایمان زودرس یکی از عوامل اصلی ابتلا به بیماری و مرگ‌ومیر نوزادی است. چنین نوزادانی عموماً کم‌وزن بوده و به مراقبت‌های ویژه و هزینه‌های گزاف درمانی نیاز دارند. پژوهش حاضر تلاشی در جهت بررسی عوامل خطر زایمان زودرس و میزان موفقیت یک برنامه آموزشی در پیش‌گیری از آن است.     مواد و روش کار : در این پژوهش 1117 زن باردار مراجعه‌کننده به 36 مرکز بهداشتی شهر شیراز، براساس عوامل خطر و پرسش‌نامه غربالگری زایمان زودرس، به دو گروه کم‌خطر (598 نفر) و پرخطر (519 نفر) تقسیم شدند. سپس زنان گروه پر خطر را تحت آموزش و مراقبت ویژه جهت پیشگیری از زایمان زودرس قرار دادیم. در آموزش مادران از پمفلت آموزشی و آموزش چهره به چهره استفاده شد. در تحلیل داده‌ها علاوه بر آزمون کای اسکوئر از رگرسیون لجستیک چندگانه و رگرسیون لجستیک کاکس استفاده شد.     نتایج: میزان بروز زایمان زودرس در گروه کم‌خطر1/3 درصد و در گروه پرخطر 7/14 درصد محاسبه شد. نسبت نوزادان نارس در گروه کم‌خطر و پرخطر به ترتیب 7/0 و 5/6 درصد به دست آمد. مهم‌ترین علل مؤثر بر کاهش مدت بارداری و بروز زایمان زودرس به ترتیب باز شدن بیشتر از یک سانتی‌متر دهانه رحم، انقباضات زودرس رحمی، حاملگی چندقلو و مصرف سیگار بودند ( 01/0 P < ). در مواردی که برنامه‌های آموزشی در سنین پائین‌تر حاملگی ارائه شده بود، اثر بیشتری در پیش‌گیری از زایمان زودرس مــــشاهده شد (05/0 P < ). براساس یافته‌های این تحقیق، اثر آموزش در جلوگیری از دردهای زودرس زایمانی در حضور اعتیاد به سیگار، حاملگی چندقلو و انقباضات زودرس رحمی بیشتر است.     نتیجه گیری : نتایج به دست آمده نشان می دهد، اجرای برنامه پیش‌گیری از زایمان زودرس می-تواند به کاهش میزان بروز زایمان زودرس، میزان مرگ‌ومیر نوزادی و افزایش وزن نوزادان منجر شود. برنامه آموزشی ارائه‌شده در این پژوهش به‌عنوان بخشی از برنامه مراقبت‌های ویژه دوران بارداری زنان گروه پرخطر در مراکز بهداشتی استان فارس در نظر گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of risk factors in preterm delivery and impact of education in its prevention

نویسندگان [English]

  • abdolreza rajaeefard
  • abolfazl mohammadbeigi
  • mahdi mohammadi
  • hassan joulaee
  • hamzeh alipour
چکیده [English]

  Background & Objective: Preterm delivery is the major cause of morbidity and mortality (except for congenital anomalies) in the neonatal period. These neonates, who have also low birth weights, need special care with expensive handling. This research attempts to clarify the predictor factors of preterm delivery and to determine success rates of education programs in the prevention of preterm delivery.     Materials & Methods: In this study, 1117 pregnant mothers who referred to maternal and childhood health units of 36 Shiraz urban health centers were divided to high risk (n=519) and low risk (n=598) groups base on their risk factors. Chi square test and logistic regression models (binary & polytomous response) were used to analyze data.     Results: The incidence rates of preterm delivery in the low and high-risk groups were 3.1 and 14.7 percent respectively. Percentages of premature and low birth weight in the low and high-risk groups were 0.7 and 6.5 respectively. The most important factors in decreasing gestational age and preterm delivery were: cervical dilatation of more than 1 cm, premature uterine contractions, multiple pregnancy and smoking (p < 0.01). If the program is performed at lower gestational ages it has more significant effect on prevention of preterm delivery (p < 0.005). In management of premature labor pain, instructions had significant effect if smoking, multiple pregnancy, and premature uterine contractions were present.     Conclusion: We conclude that this preventive strategy helps to lower the incidence of preterm delivery and prenatal mortality rate. This program applied as some of maternal care in high risk pregnant women in Fars province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Preterm delivery
  • Pregnancy
  • Low birth weight neonate
  • Educational program