الگوی تعیین‌کننده‌های خود مراقبتی دیابت در بیماران مراجعه‌کننده به مرکز تحقیقات دیابت یزد

نویسندگان

چکیده

  مقدمه و هدف: خود مراقبتی در دیابت، موجب ارتقای کیفی زندگی شده و از تعداد موارد بستری در بیمارستان می‌کاهد و باپیگیری مداوم آن می‌توان از عوارض حاد ومزمن بیماری پیشگیری کرد. با توجه به شیوع بالای بیماری در شهر یزد بررسی این مقوله در بیماران دیابتی شهر ضروری است. آنالیز مسیر تکنیک آماری دقیقی است که جهت تعیین الگوی علی بهینه بین متغیرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. لذا این مقاله با هدف به‌کارگیری آنالیز مسیر مبتنی بر رگرسیون جهت تعیین الگوی بهینه عوامل مرتبط با خودمراقبتی دیابت با استفاده از سازه‌های الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه‌یافته ارائه می‌گردد.   مواد و روش‌ها : این مطالعه تحلیلی مقطعی بر روی 120 نفر از بیماران دیابتی مراجعه‌کننده به مرکز تحقیقات دیابت یزد، که به صورت آسان در تحقیق وارد شدند، انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه‌ای مشتمل بر سازه‌های الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه‌یافته شامل منافع، موانع، شدت، حساسیت، خود کار آمدی، حمایت اجتماعی وکنترل متابولیک درک شده و منبع کنترل بانضمام متغیر‌های دموگرافیک بود و از طریق مصاحبه با بیماران تکمیل گردید. پایایی و روایی پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت و تأیید گردید.   نتایج: بر اساس نتایج، خودکارآمدی، شدت × حساسیت و منافع خالص به طور مستقیم بر رفتارهای خودمراقبتی مؤثربودند که در این مبان تأثیر خودکارآمدی بر رفتار قوی‌تر بود. منبع کنترل شانس و حمایت اجتماعی از طریق تأثیر بر منافع خالص به‌طور غیرمستقیم بر رفتارتأثیرگذار بودند. همچنین منافع خالص و منبع کنترل درونی با تأثیر بر خودکارآمدی به‌طور غیر مستقیم بر رفتارمؤثر بودند.   نتیجه‌گیری: الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه‌یافته میتواند به عنوان چارچوبی جهت طراحی مداخلات آموزشی جهت ارتقای خود مراقبتی در بیماران دیابتی به‌کار برده شود ولی از بین سازه‌های این الگو، خودکارآمدی، منافع خالص و شدت × حساسیت بیش‌ترین تأثیر مستقیم را دارند و بعد از آن منبع کنترل شانس و درونی و حمایت اجتماعی از اهمیت بیش‌تری برخوردارند و باید بیش‌تر مورد توجه قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Diabetes Self-Care Determinants Model of Diabetic Patients Referred to Yazd Diabetes Research Center

نویسندگان [English]

  • mohammad ali morowaty sharifabad
  • noushin rouhani tonekaboni
چکیده [English]

  Background and Objective: self-care in diabetes causes promotion of quality of life and decreases the number of inpatient cases. Continuously following them Acute and chronic complications of the disease can be prevented. Regarding high prevalence of The disease in Yazd, research about it in diabetic patients is necessary. Path analysis is an exact statistical method used for determining the best causative model of variables. So this paper is proposed with the aim of application of regression based path analysis for determination of the best model of diabetes self-care determinants, using Extended Health Belief Model constructs.   Materials and Methods: This analytical, cross-sectional study carried out on 120 diabetic patients referred to Yazd diabetes research centre, who entered in the study in a convenient sample method. A questionnaire was completed for data collection Through an interview, Having extended health belief model constructs including benefits, barriers, severity, susceptibility, self-efficacy, social support, perceived metabolic control and origin of control and some demographic variables.   The validity and reliability of the questionnaire was examined and approved.   Results: Self efficacy, severity×susceptibility and net benefits had direct effects on self-care behaviors with self efficacy having the most powerful effect. Chance locus of control and social support had indirect effects on self-care behaviors through net benefits. Also net benefits and internal locus of control had an indirect effect on behaviors through self efficacy.   Conclusion: Extended health belief model could be used as a framework for designing educational interventions for diabetics self-care promotion but among the constructs of the model, self-efficacy, net benefits and severity × susceptibility have the highest direct effects Thereafter chance and internal locus of control and social support are important and must Receive more attention.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-care
  • Diabetes
  • Extended Health Belief Model
  • path analysis